वळू

मागच्या आठवड्यात खूप दिवसांनी वळु चित्रपट पाहिला . वळू सारखा रूपकात्मक आणि तरीही निखळ मनोरंजन करणारा मराठी चित्रपट आजवर पाहण्यात नाही आला.
                पहिल्यांदा पाहीला तेव्हा मला माझ्या लहानपणीची आठवण आली. त्यात अस्सल ग्रामीण भाषा आणि शब्द आहेत जसे की ' ईचीभन माजावर आलंय, वशाट ,म्हसाडं ,छचोर धंदे इ. शब्दांबरोबर इंग्लिश बोलण्याचे विनोदी प्रयत्न....... सगळंच.
             "आज काय जेवायला ?"  ---- मटण,
 आणि " गुरुवारी आमच्या घरी वशाट खात नाहीत ." या दोन एकाच घरातील संवादात दुसऱ्या वाक्यात मटण किंवा तत्सम नॉनव्हेज हे शब्द का वापरले नाही? , हे जाणकारांनाच कळेल.
           
           माणसांच्या स्वभावाचे नमुने असणारी गावातील माणसे, राजकारणात उतरु पाहाणारे तरुण नेंंतृत्व, प्रेमी युगुल, स्थानिक नेत्यांचे खंदे (?)कार्यकर्ते, खोड्या काढणारी , इरसाल माणसे, जागृत देवस्थान (खरे असो वा नसो पण सांगणार जागृत) ,  सगळं गाव ज्याचे ऐकू शकते असा ज्येष्ठ आजा,
 वळू ला पकडायला आलेला फॉरेस्ट ऑफिसर , आणि त्याचा भाऊ हे दोन विरुद्ध स्वभावाचे combination....... सगळंच nostalgic.
              यात तो ज्या पद्धतीत वळू पकडतो , ती पद्धत कुठल्याही प्रॉफेशन मध्ये ideal पद्धत आहे . म्हणजे एखाद्या engineer चा प्रोजेक्ट असो, ...catering असो, ....saloon वा एखादा व्यवसाय असो , ...गाठायचे एखादे ध्येय, .
.सर करायचे शिखर , ,..... किंवा आयुष्यातला एखादा अवघड प्रश्न वा परिस्थिती .....वगैरे वगैरे .
           
              यात हा ऑफिसर प्रशिक्षित असतो......( हे जास्त महत्वाचे कारण बघून शिकणे हे कौतुकास्पद आहे पण प्रत्येक वेळेला किंवा प्रत्येक प्रोफेशन मध्ये acceptable नाही.) .....

बिबटे, लेपर्ड पकडणारा हा असा ऑफिसर officer असूनही वळू बद्दल सगळी माहिती घेतो ..... उदा. तो कधीपासून असा त्रासिक झाला .... का झाला ?..... त्यांच्या सवयी काय ?...... रोजचे रुटीन काय?...... इ. इ. त्याला पकडण्यासाठी proper प्लॅन करतो , आवश्यक ती योग्य माणसे मदतीला घेतो ....... वळू ला प्रत्यक्ष पाहतो ....आवश्यक त्या बंदुका कायम जवळ बाळगतो.. आशा सगळ्या तयारीनिशी , कुणाचे काहीही नुकसान होऊ न देता पकडतो....... यात तो वळूला इजा होऊ नये म्हणून गळ्याऐवजी शिंगात दावे टाका असे सांगतो त्यावेळेला proper training आणि अनुभव  ( कुठलाही proffesion मध्ये ) किती महत्वाचा आहे हे कळतं.
         
            हेच way of working यशस्वी लोकांचे असते , ते वर सांगितलेल्या सगळ्या proffesion मध्ये लागू पडते .
म्हणजे बघा ...
* ध्येय ठरवणे ( set a goal) .....
* त्याचा आवाका लक्षात घेणे......
* त्याची साधक बाधक माहिती  घेणे ......
* त्यानुसार स्वतः मध्ये कौशल्ये विकसित करणे          
   (develop skills n ability),
*  प्रशिक्षित होणे ( training) ,
*  मदतीला माणसे निवडणे ,(skilled resorses) ,              *  साधनसामुग्री जवळ बाळगणे ( wel - equipped) ,
*  काम प्रत्यक्ष पाहणे ( field visit) ,
*   loop holes काढून टाकून सगळी तयारी करणे    
    ( proper planning)
*  या सगळ्यांच्या मदतीने पद्धतशीरपणे काम पार पाडणे
    (goal achieved ).
              यातली कुठलीही पायरी skip केलीत तर काम नीट होणार नाही. जसे चित्रपटात तो वळू ला जेव्हा प्रत्यक्ष बघतो ... त्याचे साथीदार हाकेच्या अंतरावर असतात पण तो त्यांना बोलावत नाही , निरीक्षण करून वळूचा आकार ..... आवाका याचा अंदाज घेतो .... पकडायची घाई करत नाही...... योग्य संधी साधून मगच काम पार पाडतो.
             हे सगळे corporate skills एका ग्रामीण पार्श्वभूमीवर आणि अतिशय विनोदी ढंगात दाखवले आहेत .
अशी मंडळी द. मा. मिरासदार यांच्या पुस्तकात कुठे ना  कुठे भेटतात. चित्रपटाचे music आणि title song ना असणारी व्यंगचित्रे ' Malgudi Days ' ची आठवण करून देतात.
             
            या सगळ्याव्यतिरिक्त काही स्वछ आणि निर्मळ माणसे जशी की जीवन ची माय, किंवा येडी जनी , मन जिंकून जातात.
            सगळेच nostalgic !!!

@ वीरश्री वैद्य - करंदीकर